Quis est?

Comitissa Ciano.

Intret.

Scis cur adsim.

Asside, Edda.

Spero ut demum intellegas farsam satis duravisse…

Asside, quaeso.

Satis est. Morte damnatus maiestatis est. (Mordaciter) Macula dedecoris abluta est, proditores damnati sunt. Omnes contenti sunt. Nunc, circensibus finitis, circus clauditur et omnes domum imus. Veniam dabis, id rem concludet. (Pausa longa)

Edda, primogenita mea es. Puellula, mihi vesperi domum venienti occurrere solebas et lacrimabas quia aliquis aut aliquid, ut dicebas, fortior quam tu erat…

Omnesid scimus, nunc de venia loquamur.

Scio quomodo sentias, Edda…

De venia, de venia! Dic mihi de venia!

Promittere non possum… me oportebit cogitare…

Promittere non potes?

Non possum.

Dicisne possibile eum fucilatum iri? (l)

Sententia decreta est, Edda, mihi necesse multa considerare… venia possibilis… sed… .multa problemata adsunt…

(Clamitans) Esne demens? Estisne omnes dementes?

Tunc vere omnes estis dementes! Farsa miserabilis est et omnes in serium vos tenetis. Reor te Necessitatem Rei Publicae (2) prolaturum. Qualis Necessitas Rei Publicae? Ad Germanis placendum? Ad qui etiamnunc Fascistas se appellant placendum? Ad cui placendum? Hoc horribile bellum iam necavit miliones et nunc etiam virum meum occidere vultis. Minime! Minime! Non vobis id permittam. Viri sunt mariti et patres et fratres et haec scelerata dementia cessare debet… Consilium omnium harum rerum quid est? Pro quo nobis pati et mori necesse? Pro Italia? Pro posteritate? Nec de Italia nec de posteritate curo! Cum marito et liberis meis vivere volo. Vos partes militum imperatorumque agitis cum sangiune nostrorum virorum. Maledicamini omnes!

Edda, tu pro vita mariti tui ploras. Mox mater tua fortasse etiam plorabit. Putas me vitae mariti tui parcere posse. Optionem habeo: utrum dignitatem meam servare an filiam viduam facere. Si limites optionis hi soli essent, solutio facilis. Dignitas mea non unam tuarum lacrimarum valet, sed dignitas ducis cum dignitate nationis se confundit et ab ea distingui non potest. Necessitas Rei Publicae (2), ut dixisti. Ita est, Necessitas Rei Publicae. Si Germani impetui hostis non resistant, ad eventus parati esse debemus. Vita mea, vita tua, vita singulorum nullius momenti est. Eversio huius aut illius aedificii etiam nullius momenti est. Quid magni momenti est? Deus? Minime. Aut Deus fabula est aut tam remotus ut problemata nostra ei nulla sint. Quid igitur? Nihil? Nunquam credidi omnia vana esse. Patria nostra vana non est. Non solum eius cives, aedificia ac agri, sed etiam institutiones, honor ac dignitas servandi sunt etsi singulus toleat. Auctor multarum iacturarum ac letorum sum. Debeo saltem monstrare Italiam omnino a proditoribus, infirmis languidisque non incoli et Regem parvum mareschalcumque Badoglio solum brevem paginam ignominiae scripsisse. Haec et Necessitas Rei Publicae.

Galeatius diarium per multos annos servavit. Si divulgabitur tibi Germanisque valde nocebit. In tuto loco, in Helvetia est et id divulgabo si Galeatio non ignosces. (Pausa longa) Scis me divulgaturam si necesse.

Scio.

Promitto id perniciosissimum esse.

Non tam perniciosum quam clades, nec tam perniciosum ut victoriae nocere possit. Ubi nunc sumus, solum vincere aut vinci refert.

Ergo parce ei! Si nunc solum vincere aut vinci refert, parce ei! Eum interficere inutile esset.

Edda, nos omnes vias minus horribiles eligimus, dum optio manet. Saepius, autem, eventus actiones nostras dictant et possibilitates optionis lente evanescunt…

Veniam! Veniam! Verba nolo! De diario Germanis dicam, illi ut ei parcas providebunt. (Pausa) Constituisti permittere eum mori nonne?

Ave Caesar!

(Moleste) Tu iterum!

Ergo, generum tuum necare statuisti.

Statui ei non parcere.

Caesar Borgia fratrem suum necavit, tu generum tuum. Differentia magna non est. Sane Caesar semper esse voluisti! (Ridet.)

Nunquam desines?

Cum honorem habebo, orationem funebrem tuam declamandi! Interea gaudeo tibi loqui atque te cruciatum videre. (Ridet.)

(Maestus et mordax) Cantum tuum mutavisti, nonne?

Scilicet! Perdidisti. Credisne me amicum generosum esse qui amico per bona et mala tempora haeret? Contemno victum. Maxime si olim magnus fuit. Nihil me magis delectat quam te inducere ut beata inter mala memineris ut ruinas et clades, te duce, quam magnae fuerint intellegas.

Fortuna belli… nemo praevidere potuit… Patriam iuvare conatus sum…

(Valde mordaciter) Profecto, profecto. Bonas intentiones habuisti et quam bene quendam locum pavimentare scis. Te valde bonum esse scio. Pro certo habeo te illos miseros emigrantes et eorum miseras uxores et liberos iuvare voluisse. Nepotes magnorum Romanorum erant, meministine? Atque Italus sermo! Nobilis lingua Dantis! Voluisti eam magnam rursum et veneratam esse. (Ridet.) Mox nepotes magnorum Romanorum denuo sudorem suum in terris alienis vendent atque patria tua erit quae semper fuit: exacta aetate meretrix cuivis se vendere parata.

(Manu oculos velat.) Desine!

Age! Nihil theatri, quaeso! Antiqua Romana stoica aequitate animi ausculta!

Abi!

Haud antequam tibi dicam quod glorioso sermoni Dantis eveniet. Nonne cognoscere vis? Fiet lingua tam gravis quam… difficile est aptam comparationem invenire, dicamus linguam nullius momenti inferioris nationis permansuram esse. Et considera, omnia propter te! Propter merita tua in patriam! Certe re elatus es! Firmus “condottiere� Italiam in hoc bellum gloriosum ducisti! Videre ubique lapides possum: “Benito Mussolini grata Patria�.

Quaeso abi!

Atque filiae tuae Eddae gratitudinem noli oblivisci. Eius virum necans eius cordem frangis. Meministine te eam in genubus tuis sedentem parvulis nominibus appellavisse? Atque eam parvulis manibus suis sacculos (3) tuos propter caramellas (4) exploravisse? Nunc cor eius frangis ut mundus videat Benitum Mussolini durum esse atque eum consanguinitatem, impedimentum suae inexorabili iustitiae non respecturum esse. Edda ploret, sed imago severi ducis servabitur…

Tu es…

Cave verba! Cave verba! Aegre ferrem. Meministine? Tecum paene adsidue usque ad finem adero. Quid nunc tibi dicere volo? O, id est…